Wanneer je in Nederland meer schenkt dan de vrijstelling (thans € 5.304), wordt dit meerdere (zgn. belaste verkrijging) door de Nederlandse fiscus belast. Belgen, maar ook Nederlanders die meer dan tien jaar in België wonen (Nederbelgen) vallen niet onder de Nederlandse successiewet. Het doen van een handgift wordt in België niet belast in de schenkbelasting.

Wat is een handgift?

Bij een handgift worden roerende goederen (dus géén onroerende goederen) zoals geld of juwelen, maar ook aandelen aan toonder geschonken. De roerende goederen dienen daadwerkelijk te worden overgedragen aan de ontvanger. Het gaat hier dus niet om een schenking op papier.

Besparing registratiekosten België

In België worden schenkingen die drie jaar voor het overlijden zijn gedaan, geacht deel uit te maken van het vermogen van de overledene en zijn dan onderworpen aan (hoge) successierechten. Hoewel er voor een geldige handgift geen akte hoeft te worden opgemaakt, is het belangrijk om de schenking toch bij de notaris vast te leggen. Hierdoor ligt het bedrag en het tijdstip van de verkrijging vast. Zo kan worden aangetoond dat de handgift daadwerkelijk heeft plaatsgevonden buiten de termijn van drie jaar voor het overlijden. Dit "vastleggen" kost bij de Belgische notaris 3% aan registratiekosten.

Recent had ik een Belgische cliënt die aan zijn beiden dochters voor € 1.500.000,- aan banktegoeden en aandelen wilde schenken. Doordat deze Belgische cliënt naar een Nederlandse notaris is gegaan kon de 3% registratiekosten worden voorkomen, omdat de in Nederland getekende schenkingsakte niet in België wordt geregistreerd. De Nederlandse notaris hoeft dit ook niet aan de Belgische belastingdienst te melden. Zo is er voor € 90.000,- aan registratiekosten bespaard. Blijft de schenker nog drie jaar in leven dan is er in België ook geen erfbelasting verschuldigd.

Om te voorkomen dat "foute vriendjes" aanspraak kunnen maken op het door vader en moeder geschonken bedrag zijn er in de schenkingsakte verschillende bepalingen opgenomen. Hierdoor blijft de schenking binnen de familie.

Nieuw standpunt Vlaamse belastingdienst

Begin april 2016 kondigde de Vlaamse belastingdienst (zgn. Vlabel) een nieuw standpunt aan dat zij schenkingen van aandelen of geldbeleggingen met voorbehoud van vruchtgebruik, toch gaan bezwaren met erfbelasting. Het maakt hierbij niet uit of het driejaarstermijn is verstreken. Schenkingen tot 1 juni 2016 blijven van kracht. Als je voornemens bent om toch nog aandelen met voorbehoud van vruchtgebruik te schenken, bijvoorbeeld omdat je arts bent, dan kan dit nog via de Nederlandse notaris tot 1 juni 2016. Voor artsen is het niet altijd mogelijk om het volle eigendom van de aandelen van de artsenvennootschap te schenken, omdat het samenwerkingsverband waarin de arts deelneemt zich hiertegen verzet.