Vereniging oprichten

Een vereniging dient opgericht te worden door minimaal twee personen. Een vereniging kan onderhands of bij een notariële akte worden opgericht. Bij een onderhandse oprichting vindt de oprichting van de vereniging plaats door een mondelinge afspraak of bij een onderhandse akte. Voor de oprichting bij notariële akte dien je naar een notaris te gaan. De keuze is aan de oprichters. Echter is er wel een verschil in rechtsgevolgen tussen de oprichting bij een notaris en bij onderhandse akte.

In de oprichtingsakte van een vereniging moeten de statuten van de vereniging worden opgenomen. In de statuten neemt de notaris in ieder geval de volgende gegevens op:

• de naam van de vereniging;
• de gemeente in Nederland waar zij gevestigd is;
• het doel van de vereniging;
• de wijze van benoeming en ontslag van bestuurders;
• de bestemming van het batig saldo bij ontbinding of de wijze waarop de bestemming moet worden vastgesteld.

De verplichtingen en bevoegdheden van het bestuur worden ook vaak in de statuten opgenomen.

De huidige wetgeving kent alle verenigingen rechtspersoonlijkheid toe, maar maakt tegelijkertijd een onderscheid tussen volledige en beperkte rechtsbevoegdheid:

• verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid hebben de statuten in een notariële akte laten opnemen;
• verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid zijn de andere verenigingen.

Rechtsbevoegdheid wil zeggen dat de vereniging zelfstandig drager van rechten en verplichtingen is.

Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid kan dezelfde rechten hebben en verplichtingen aangaan als iedere (volwassen) burger. Zo’n vereniging kan dus registergoederen (onroerende en/of roerende goederen die bij het Kadaster staan ingeschreven) verkrijgen, geldleningen aangaan en zelfs erfgenaam zijn. Subsidieverlenende instanties eisen vaak dat de te subsidiëren vereniging volledig rechtsbevoegd is.

Een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid is in twee opzichten in haar rechten beperkt:

• Deze vereniging kan geen registergoederen (bijvoorbeeld een eigen gebouw) in eigendom verkrijgen en ook geen erfgenaam zijn; zij mag wel legaten aanvaarden (geld of goederen die een overledene heeft nagelaten aan iemand buiten de kring van erfgenamen om).
• De bestuurders zijn naast de vereniging persoonlijk voor schulden aansprakelijk (soms zelfs tot na hun aftreden als bestuurders).